Dakloze Pawel en nog 49 helden als stralend middelpunt: ‘Ze verdienen het’

Atilla en Jerry hangen één van de 50 portretten op

In de Schouwburg in Tilburg zijn vanaf zondag portretten van vijftig helden te zien. Vijftig mensen die niet meteen opvallen als held, maar het wel zijn. Minstens zo’n held is stadskunstenaar Atilla Yuksel, hij nam deze opdracht met beide handen aan.

Het is een project van Het Zuidelijk Toneel (HZT). De toneelgroep vroeg aan iedere held: “Wie is jouw held?”, en zo ontstond een ketting van vijftig helden. Aan Atilla het genoegen om portretten van ze te maken.

Twee dagen geleden bracht Atilla zijn werk voor het eerst mee naar de Schouwburg om kijken waar alles moest hangen. Hij is niet snel tevreden: “Ik zag ze in dit licht en wist dat ik sommige werken anders moest doen. Ik ben eigenlijk nog steeds niet klaar.” De kritische kijk op zijn werk heeft een reden: “Het is echt een big deal voor mij om tussen Karel Appel en Lucia Berg te hangen.”

Het liefst werk ik thuis met de muziek aan en de deur op slot.

Atilla heeft de vijftig helden geïnterviewd en verwerkt in 50 portretten. Hij vond dat best spannend. “Ik moest bij helden op bezoek, maar ik ben meer een kluizenaar. Het liefst ben ik thuis in mijn atelier aan het werk met de muziek aan en de deur op slot. Deze opdracht heeft van mij een ander mens gemaakt. Ik heb succesverhalen gehoord maar ook hele verdrietige verhalen.”

Een van zijn eerste interviews was met Milo van Buijtene van het Tilburgse Draaimolenfestival. Milo droeg Pawel Ramotowski als zijn held voor, in Tilburg bekend als de ‘afvaltrapper’. Dit gesprek werd één van de indrukwekkendste voor Atilla.

Als iemand het verdient om even te shinen, is Pawel het wel.

“Het was zo moeilijk om hem te pakken te krijgen. We hadden afgesproken bij Theaters Tilburg maar hij was er niet. Ik kon hem ook niet bereiken op zijn telefoonnummer. Hij is dakloos dus ik maakte me een beetje zorgen.” Atilla liep even later naar buiten en zag Pawel zitten bij de Schouwburg. Hij vertelde hem dat hij daar had geslapen die nacht en dat zijn telefoon was gestolen.

De toon van het interview was gezet. “We liepen naar binnen en ik liet hem expres over de rode loper lopen, want als iemand het verdient om even te shinen, is Pawel het wel.” Atilla mocht alles vragen. Ze spraken over Pawel’s eerste liefde, die hij nooit meer had gezien. Zijn drugsverslaving kwam aan bod en het dakloos zijn. Het gesprek ging ook over gepest worden op straat.

Pawel krijgt de mooiste plek volgens Atilla. “Ik hoop dat iedereen door zal hebben waarom het belangrijk is dat hij hier tussen staat. Ik hoop echt dat hij er is zondag.”

Ik ben de eerste kunstenaar die hier hangt en nog leeft.

Bij de opening zullen ook Atilla’s ouders aanwezig zijn. Dat vindt hij het allerspannendst. “Het betekent heel veel voor mij dat mijn ouders hierbij zijn. Als je hier als niet-Nederlander op groeit, zul je je ouders nooit horen zeggen: ‘Ga naar de kunstacademie.’ Ik heb vaak moeten aanhoren of er wel geld mee te verdienen is. Ik moest vol blijven houden dat ik kunstenaar werd en het is me gelukt. Ik ben de eerste kunstenaar die hier hangt en nog leeft.”

De expositie begint zondag om 19.00 uur bij Theaters Tilburg. Alle portretten blijven de komende tijd te zien in de gangen van Schouwburg Concertzaal Tilburg.

Edita Saakian