Ensemble Musikfabrik speelt in Tilburg delicate en meeslepende premières

Ensemble Musikfabrik speelt in Het Cenakel - groepsfoto van volledige bezetting
Foto: Jonas Werner-Hohensee

TILBURG – Ensemble Musikfabrik staat over heel de wereld bekend als toonaangevend in de scene van de moderne gecomponeerde muziek. Het internationaal befaamde gezelschap uit Keulen staat voor een continue drang tot vernieuwing. Ze spelen zo’n tachtig concerten per jaar in allerlei bezettingen. Dat doen ze dan in landen als Japan, Israël, Canada, de Verenigde Staten en Nieuw Zeeland. En op dinsdag 4 februari speelt Ensemble Musikfabrik in Het Cenakel in Tilburg.

Naast een viertal werken van de Litouwse componist Vykintas Baltakas brengen ze ook stukken van Alban Berg en Luciano Berio. Dit programma is nog niet eerder in ons land uitgevoerd. Het concert is georganiseerd door De Link.

Ensemble Musikfabrik speelt hier in een vierkoppige bezetting, toegespitst op het programma. Carl Rosman (klarinet), Hannah Weirich (viool), Benjamin Kobler (piano) en componist Vykintas Baltakas (elektronika) openen de avond met het stuk Pasaka. Dat is Litouws voor ‘sprookje’. Kobler en Baltakas namen hun stem, piano en percussie op en Baltakas verwerkte dit in de compositie. Het stuk begint eerst ingetogen, maar beweegt dan in expressie naar de uitersten van een Chinese opera. Ook blijkt het ten slotte toch in de eerste plaats een reflectie op storytelling te zijn. Dat kenmerkt de muziek van Baltakas. Hij is een figuur uit een sprookje. Zijn muziek sleept je mee, verwijst naar zichzelf, vloeit uit en vindt zichzelf opnieuw uit. Absoluut verfijnd is ook zijn werk Music of falling sounds, geschreven in opdracht voor The Angel Series van Concertgebouw Brugge. Alhoewel Vykintas Baltakas in de rest van Europa geliefd is als componist, is hij in ons land nog vrij onbekend. Hij componeerde in opdracht van de Salzburger Festspiele en schreef ook voor de Koningin Elisabethwedstrijd.

Kracht

De Link ziet het hoge niveau van musiceren en de veelzijdigheid als de kracht van Ensemble Musikfabrik. Want terwijl de musici zelf verantwoordelijk zijn voor alle artistieke keuzes weten ze een rijkdom aan nieuwe vormen van expressie aan te boren. Hoogtepunt van de afgelopen jaren was Zappa Tapes, met muziek van Edgar Varèse en Frank Zappa. Maar zeker ook hun uitvoering van Delusion of the Fury van Harry Partch in een enscenering van Heiner Goebbels. In kleinere bezetting maakten zij grote indruk met hun portret van componist György Kurtág. Ensemble Musikfabrik werkte al nauw samen met componisten als Karlheinz Stockhausen, Vinko Globokar en Heiner Goebbels. En ook met Enno Poppe, Helmut Lachenmann en Wolfgang Rihm. Ook traden zij al eens op tijdens het Holland Festival.

Kees-Luc Simons