Nanne op 't EndeHalverwege het concert – Sanne Rambags heeft net het publiek in vervoering gebracht en de set wordt gewisseld voor Sun-Mi Hong – lijkt Paradox gastheer Marinus van Deudekom zich te verspreken. “Ik heb jullie een bijzondere avond beloofd, en zo te horen maak ik die belofte waar,” zegt hij vrolijk. Het zijn toch echt de musici die het doen, maar hij heeft gelijk: het is een mooie vrijdagavond.
Tekst Nanne op ’t Ende
Sanne Rambags, geboren in Goirle, is toch een beetje van Tilburg. Ze heeft ten slotte hier gestudeerd voor ze de wereld ging veroveren! Nu de Young VIPs Tour haar weer naar Paradox brengt, krijgt ze sowieso een warm onthaal. Bij haar op het podium zitten cellist Vincent Courtois en drummer Julian Sartorius – en man, wat kunnen die spelen! (Dat zeg ik nu heel stellig alsof ik er verstand van heb, maar dat is niet zo; ik ben gewoon onder de indruk.) Courtois laat zijn cello als een doedelzak klinken of als een gitaar. Hij stuwt, hij swingt, hij verleidt en dreigt en hij houdt de boel bij elkaar. Sartorius rolt als een onweer in de verte of bouwt laag voor laag een transparant monument voor het verlangen. En Rambags zingt, verhaalt, deelt haar ervaringen en emoties met die twee mannen en met de zaal.
In de natuur
Grappig hoe jazz – ondanks Sketches of Spain in mijn verbeelding nog steeds een grootstedelijk fenomeen – zo pastoraal kan klinken. Het eerste stuk speelt in elk geval ergens ver weg van de stad. Rambags heeft het over het bos, een Keltisch intro geeft de compositie iets magisch. Helemaal als ze – totaal onnavolgbaar – twee stemmen tegelijk laat klinken, een zanglijn en een andere stem die fluisterend commentaar geeft. Een flard tekst over healing power te midden van een paar dramatische wendingen op weg naar een denderende finale. De twee musici klinken als een heel orkest waar de zang van Rambags bovenuit stijgt en doorheen buitelt.
Het tweede stuk doet me denken aan de liefde, bij vlagen intens lichamelijk. Rambags herinnert me ergens aan Nina Hagen, niet alleen om haar inventieve stemgebruik maar ook om de openhartigheid die ze tentoonspreidt. Wat me het meest treft is de wereld van indrukken die ze oproept, alsof ze flarden van gesprekken weergeeft of geluiden uit de omgeving die ze ooit heeft gehoord. Write me a poem. Write words that mean something to me. Ja, zo klinkt verlangen en zo klinkt samenzijn in de ochtend en… En dan is het alweer afgelopen, net nou ik er een beetje in begon te komen… Zugabe!
Wat je hoort en voor je ziet
Met het kwintet van de Koreaanse drummer Sun-Mi Hong krijgt de avond een heel andere wending. Ze opent de set met een stel rake klappen op de buk (een Koreaanse trommel, ik heb het opgezocht). Het klinkt een beetje dreigend, ongeduldig. De saxofonist Nicolo Ricci valt in, hij laat zich in eerste instantie niet haasten maar gaandeweg neemt hij de onrust over. De noten worden steeds kortademiger tot Alistair Payne met zijn trompet de zaak kalmeert. De buk zwijgt en pianist Young-Woo Lee krijgt alle ruimte, terwijl Hong zich achter haar drumstel installeert. Dan zet de band aan, ook bassist Alessandro Fongaro doet nu mee en daar gaan we…
Notities van een beginneling: het is de eerste keer dat ik me waag aan een verslag van een jazzconcert. Normaal schrijf ik over beeldende kunst. Mijn enige houvast, realiseer ik me terwijl ik zit te luisteren, is dat ook muziek een beroep doet op mijn voorstellingsvermogen. De ruimtelijkheid van het geluid: de dichtheid, de transparantie, de structuren die de musici creëren; de manier waarop de klanken naast elkaar staan, elkaar doordringen, samensmelten, wringen – dat is allemaal te zien, als een abstracte film in 3D. Je hebt er niet eens zo’n idiote bril voor nodig. De lichamelijke ervaring van de klanken, het ritme, tempo, volume, de stilte tussen de noten, alles krijgt betekenis door een interpretatie van je emoties. De associaties – beelden, scenes, herinneringen – lijken als vanzelf te volgen. En daar moet dan maar een verhaal uit ontstaan.
Avonturen en vergezichten
Het kwintet van Hong drijft op een stevige groove van drums en bas die af en toe wordt losgelaten om nieuwe wegen te bewandelen. Paynes laat zijn trompet intiem sputteren, snerpen en murmelen. Fongaro lijkt de snaren van zijn contrabas pas te beroeren als ze er zelf om vragen en Hong streelt tijdens een solo liefdevol langs de bekkens. De band is weer bij elkaar, even dreigt het te gaan kabbelen maar de opborrelende melodielijnen worden met plezier gesaboteerd en binnenstebuiten gekeerd, zodat het telkens spannend blijft wat er nu weer gebeurt.
Na drie stukken is het klaar en verlaten de musici het podium. Maar als het publiek niet stopt met applaudisseren, brengt Hong ze nog een keer terug voor een encore. “Dit is erg ongebruikelijk,” zegt ze, maar ze kan het enthousiasme wel waarderen. “We spelen Panorama. Toen ik dit componeerde, stelde ik me mijn leven voor als een grote reis.” Ik laat me nog maar een keer meevoeren, naar een vergezicht dit keer waarin niets anders doorklinkt dan optimisme, euforie en gelukkige toekomstdromen – zoals het hoort bij een jonge VIP.
