Edita Saakian
Bij huiselijk geweld denken de meeste mensen meteen aan hulp voor het slachtoffer. En terecht. Maar in deze regio komt binnenkort ook ruimte voor een andere groep: de mensen die het geweld plegen. “We zien nadrukkelijk dat je het probleem niet oplost als je alleen de slachtoffers helpt”, legt Hadeline Vorselaars van het Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling uit. “Willen we het geweld echt stoppen, dan moeten we óók bij de pleger zijn, en dan het liefst zo snel mogelijk na een incident.”
De nieuwe aanpak moet dat mogelijk maken. Mensen kunnen zich aanmelden voor laagdrempelige groepsbijeenkomsten waar ze praten over onderliggende problemen zoals verslaving, schulden, jeugdtrauma’s of stress op het werk. “Mensen zijn vaak net na een incident nog bereid om hulp te accepteren. Dan moet je er meteen bij zijn”, zegt Vorselaars. “Als je ze dan op een wachtlijst zet, haakt een groot deel af. Dit aanbod is er om dat moment te benutten.”
Op vrijwillige basis
De gemeente benadrukt dat het om een vrijwillige aanpak gaat. Het is nadrukkelijk niet bedoeld voor plegers die zijn veroordeeld, want dan komt reclassering in beeld. “We richten ons op mensen die zeggen: ik ben de fout ingegaan, ik wil dit veranderen”, aldus Peter Kok. “We doen dit om herhaling te voorkomen. Het werkt het beste als iemand zélf gemotiveerd is.”
De groepsbijeenkomsten – straks zo’n 35 in totaal – zijn zo ingericht dat deelnemers op elk moment kunnen instromen. Ze behandelen thema’s als schulden, agressieregulatie, verslaving en trauma. “Het is geen zware therapie, maar vooral bewustwording”, zegt Vorselaars. “Wat zijn mijn triggers? Hoe voorkom ik dat ik weer doorsla?”
“De lijn tussen slachtoffer en pleger is soms flinterdun”
De aanpak moet ook bijdragen aan het doorbreken van het stigma rond plegers. “Er zijn veel vooroordelen. Alsof het allemaal monsters zijn”, zegt Vorselaars. “Maar vaak is het veel complexer. We kennen genoeg verhalen van mensen die eerst slachtoffer waren en later zelf geweld zijn gaan gebruiken. De lijn tussen slachtoffer en pleger is soms flinterdun.”
Ze noemt het voorbeeld van een ervaringsdeskundige met wie ze samenwerkt. “Zij was ooit slachtoffer. Later werd ze zelf pleger. Ik hoor haar ook zeggen: zoiets had ik ook wel gewild. Wat bij haar hielp was een buurvrouw die haar vroeg of ze eens een bakkie koffie wilde drinken. Zonder vooroordelen.”
Hulp voor plegers voordat het nog erger wordt
De groepsaanpak is dus bedoeld voor mensen die willen voorkomen dat het weer misgaat – óók als ze samen met hun partner verder willen. “We zien in de praktijk dat slachtoffers vaak geen wraak willen. Ze willen geen straf voor hun partner, maar hulp”, legt Vorselaars uit. “Deze aanpak biedt mensen de kans om samen een nieuw begin te maken.”
Volgens het Expertisecentrum is er al veel hulp beschikbaar voor slachtoffers. Deze nieuwe aanpak vult een leemte: hulp voor plegers, voordat het te laat is. Vorselaars: “Als je geen hulp biedt aan de pleger, herhaalt het geweld zich meestal. En vaak wordt het erger. Dat moeten we zien te voorkomen.”
Toch hangt het succes van de pilot vooral af van het vinden van bereidwillige plegers. Wethouder Peter Kok: “In Tilburg werken crisis, handhaving, veiligheid en zorg heel nauw samen. Daardoor denken we dat we die plegers ook echt kunnen bereiken. Het is natuurlijk een terechte vraag hoeveel mensen mee willen doen. Misschien reageren er van de tien benaderde maar één of hooguit drie of vier. Dat weten we vooraf niet. Maar we hopen natuurlijk dat we er veel kunnen vinden.”
Geweld duurzaam stoppen
In januari 2026 moeten de eerste groepsbijeenkomsten plaatsvinden. Op de vraag wanneer de pilot geslaagd is, antwoordt Kok: “We vinden het heel belangrijk dat plegers vrijwillig meedoen aan deze aanpak. Ze moeten het gevoel hebben dat het echt helpt. Als iemand na deelname weer terugvalt in oud gedrag of zegt: ‘Het heeft me niets gebracht’, dan is het voor ons niet geslaagd. Maar als het geweld duurzaam stopt, zelfs bij een paar plegers, dan is dat al een succes.”
