Van Willem II naar Roze Maandag, de regenbooggeschiedenis van Tilburg

TILBURG – De Roze Maandag is hier al decennialang een traditie. Op deze dag kleurt de Tilburgse Kermis roze om te laten zien dat iedereen zichzelf kan zijn. Uitgerekend in het jubileumjaar van deze dag die sinds 1990 wordt georganiseerd gooit het coronavirus roet in het eten. De Roze Maandag zal er dit jaar anders uitzien dan anders. Een lichtpuntje: dit jaar wordt het boek ‘Van Willem II naar Roze Maandag’ gepubliceerd over de regenbooggeschiedenis van Tilburg.

Het boek is geschreven door cultureel antropoloog Luc Brants in opdracht van het COC Tilburg-Breda. “Het is een lange geschiedenisles. Als je iets wil weten over een stad, dan moet je weten hoe er met minderheden is omgegaan. Dat heb ik geprobeerd in dit boek te vatten.” Van het moeten zwijgen over hoe je in elkaar zit in de tijd van koning Willem II naar het openlijk vieren van diversiteit op Roze Maandag.

Hoofdredacteur Arnoud-Jan Bijsterveld is onder de indruk van Brants’ werk. “Ik mocht meelezen uit de marge. Ik had niet verwacht dat er zoveel historie over dit onderwerp te verzamelen viel, het is werkelijk een prachtig boek geworden.”

Spuitbus in de hand

In het boek worden onder anderen verschillende Tilburgse LGBTQIAP+-personen geportretteerd. Eén van hen is activiste Marjo Hoogzaad die vroeger lid was van Lesbisch Kruit. Tientallen jaren geleden spoot zij met graffiti roze driehoeken op de Heikese Kerk. De roze driehoek is een activistisch LGBTQIAP+-symbool dat stamt uit de Tweede Wereldoorlog toen LGBTQIAP+’ers een roze driehoek moesten dragen, vergelijkbaar met de Jodenster. “De kerk is een instituut dat tegen seksuele diversiteit is. Ik zou niet weten waarom, want volgens mij lopen er binnen de katholieke kerk genoeg homoseksuelen rond”, aldus de goedlachse Hoogzaad. Inmiddels heeft de activiste haar spuitbussen bijna definitief opgeborgen. “Ik gebruik ze alleen nog als ik ergens een hakenkruis zie, dan maak ik daar iets anders van. Het liefst zou ik ze nog veel vaker gebruiken, maar tegenwoordig hangen er veel te veel camera’s in de stad”, zegt ze lachend.

Roze Maandag

Ook bestuurslid van Stichting Roze Maandag Lotte de Laat is betrokken bij het boek. Net als Hoogzaad wordt zij in het boek geportretteerd. Daarnaast maakt De Laat ook vlogs ter promotie van het boek waarin zij onder anderen Brants en Bijsterveld interviewt. “Ik vind het te gek dat ik op deze manier bij het boek betrokken ben. Het is belangrijk om te laten zien dat dit nog steeds nodig is. Dat is ook een uitgangspunt van de stichting Roze Maandag. We focussen ons echt op de boodschap, het is meer dan een gezellige dag op de kermis.”

Het eerste exemplaar van het boek wordt op Roze Maandag aangeboden aan burgemeester Theo Weterings die ook het voorwoord voor het boek schreef.

Tom van Rooijen